'Pes pritel cloveka' 3/2006

[z Peronówki]

W nowym marcowym wydaniu 'Pes pritel cloveka'jest bardzo interesujacy wywiad z panem Hartlem. Nie chodzi w nim o same wilczaki, ale opublikowane sa tam niektore wyniki testow na wilczakach...

Pare ciekawych elementow:

*** od roku 1956 zaczeto zastanawiac sie nad mozliwoscia dokrzyzowania wilkow do hodowli ONow. Potem obserwowano wyniki tego eksperymentu. Udalo sie uzyskac wieksza wytrzymalosci w warunkach zimowych i uzyc w pracy niektore cechy wilka, takie jak jego czujnosc i wech. Wynikiem tego byly wlasnie CzW.

*** w roku 1962 obserwowano dzienna aktywnosc ONow. Wyniki byly porownywane z wynikami obserwacji wilkow i ich krzyzowek. Na tej podstawie zostal opracowany dwufazowy plan szkoleniowy, gdy pracowano z psami w czasie ich najwiekszej aktywnosci...

*** w roku 1964 badano mozliwosc uzywania psow (ich pracy wechowej) w wykrywaniu narkotykow, broni i materialow wybuchowych na przejsciach granicznych.

* w roku 1966 pracowano nad mierzeniem czasu potrzebnego do nauczenia psa konkretnego cwiczenia, jak i do recenzury (ponownego przeszkolenia)

*** Hartl zajmowal sie tez badaniem powiazania eksterieru psa z jego uzytkowoscia. Okazalo sie, ze psy o dluzszym formacie, mocniejszym katowaniu konczyn i srodkiem ciezkosci przesunietym do przodu okazywaly sie duzo gorsze, mniej wytrzymale i ogolnie slabsze uzytkowo. Po ludzku oznacza to, ze obecne ONy przy swojej "nowoczesnej" budowie przestaly byc juz psami uzytkowymi...

Ale poniewaz badano to takze na wilczakach oznacza to dla naszej rasy jedno: wilczaki ciezkie, masywne i duze sa o wiele gorsze uzytkowo niz te lekkie. To samo dotyczy tych z nogami jak u "krolika" (mocno katowanymi). Negatywnie na uzytkowosc wplywa tez mocna budowa przodu - wilczaki z nieprawidlowa, mocna i gleboka klatka piersiowa beda gorsze uzytkowo niz te lzejsze, bez rozbudowanego frontu. W sumie to nic nowego, bo nawet po ilosci uzyskanych egzaminow widac, ze szanse na jakies osiagniecia maja jedynie wlasciciele psow lekkich... Masywne wysiadaja po podstawowych egzaminach posluszenstwa...

*** badano wplyw dysplazji stawow biodrowych na wytrzymalosc psow w wieku od 3 do 6 lat. Okazywalo sie, ze roznice byly widoczne dopiero u osobnikow z wynikiem HD-E, czyli z ciezka dysplazja. A to jedynie przy skokach na wysokosc i odleglosc. Psy z HD-E (poza bokserami) byly w stanie przebiec az 80 km... Co to oznacza? Ze nie jest sie w stanie po ruchu poznac 'na oko' czy pies ma ciezka dysplazje, bo nie widac tego nawet, gdy musi przebiec dluzszy odcinek (oczywiscie pomijam przypadki, gdzie dysplazja jest juz tak ciezka, ze nie miesci sie w skali oraz takie, gdzie dysplazja idzie w parze z nieprawidlowa budowa psa - wtedy rzeczywiscie widac, ze pies nieprawidlowo chodzi i biega). Dlatego tez w wojsku zamiast testow na wykrycie dysplazji stosuje sie przeswietlenie rentgenowskie, bo rzeczywiscie tylko ono daje wiarygodne wyniki....

*** w latach 1868-69 badano wplyw cisnienia, wilgotnosci i temperatury na zdolnosci wechowe psow. Byl wypracowany limit na prace z psem w zaleznosci od warunkow pogodowych.

*** w roku 1970 badano zdolnosci widzenia psow w nocy. Wyszlo, ze psy widza srednio 3x lepiej niz czlowiek. W calkowitej ciemnosci psy nie widza.

*** w roku 1971 badano wplyw niektorych srodkow chemicznych na ukrywanie zapachu na sladzie. Ale i takich, ktore ten slad wzmacnialy.

*** w roku 1973 opracowywano plany szkolenia psow wedlug ich zdolnosci i wieku. Wynikiem tego bylo wydanie "Programowego szkolenia psow". Dzieki temu u 40% psow skrocono czas szkolenia o 10-14 dni.

*** w latach 1974-75 badano charakter szczeniakow w powiazaniu z ich pozniejsza uzytkowoscia. Na tej podstawie opracowano motody na rozwijanie mozliwosci szczeniakow.

Oczywiscie badano tez inne rzeczy:
* Sama "hodowle". Udalo sie uzyskac linie swietnie nadajace sie do tropienia (-> CzW).
* wplyw niektorych metod szkoleniowych na epilepsje
* wplyw inbreedu na budowe psow
* wplyw karmienia na rozwoj szczeniat
* wplyw karmienia na zdrowie
* inseminacje mrozonym nasieniem
* wplyw niektorych srodkow chemicznych na krycia i ilosc urodzonych szczeniat


Czesc wynikow tych badan zaginela, cuesc odkrywana jest na nowo... Gdy kogos interesuja te tematy to polecam rozmowe z Hartlem, czyli o informowanie sie u zrodla... Najblizsza taka okazje bedzie chyba podczas wiosennej bonitacji w Dobrisu...